Eins og ég er margsinnis búinn að segja þá eru uppeldisstöðvar rjúpunnar að mestu á láglendi:ísmaðurinn skrifaði:Ég er eins og Keli og Steini að búa svo vel að hafa verið í kringum nátturuna sem bæði barn og fullorðinn, hef ég ALDREI séð rjúpu verpa á láglendi á suðurlandinu, hún verpir nú oftast í móum í fjallendi hæerna og þar hefur td grágæsinni fjölgað og ekki fyrr en að hafa lesið þessa grein þá sér maður samhengið betur og bara nokkuð góð kenning þarna á ferð amsk eitthvað sem væri vit í að rannsaka, og sömuleiðis að skoða hvert þær gæsir fóru sem verptu á þeim svæðum sem fóru undir vatn við gerð kárahnjúka virkjunar!!
Frá fjöru til fjalls, láglendismóar og lágheiðar. Gott er að hafa það í huga að ekki eru öll fjöll, móar eða heiðar á miðhálendi íslands en það virðist vera einhver misskilningur um það hérna á ferðinni.
Á yfirborðinu virðist kenningin í þessari grein vera góð, en þegar að kenningin er skoðuð betur þá er hún byggð á tilbúnum forsendum sem ekki eru til fordæmi fyrir. Þ.e.a.s. að varpbúsvæði heiðagæsa og rjúpu skarist svo mikið að heiðagæsin sé vinna í samkeppninni við rjúpu um búsvæði og þau gæði sem þar er að finna. Ath að það er líka tilbúin forsenda að það sé yfir höfuð semkeppni milli þessara tegunda ef búsvæði þeirra myndi annað borð skarast, það þekkist ekki og fátt því til stuðnings.
Það er nú leiðinlegt að við náum ekki saman. Ég er ekki að reyna að vera óvinur neins heldur bara að benda á forsendur í greininni hans Einars sem ganga ekki upp og eru að því er virðist tilbúnar/úr lausu lofti grippnar. Það er hinsvegar gott að sjá að þú virðist vera að átta þig á því hversu tæplega þessi tilgáta hans Einars getur gengið upp. Heiðagæsinni er vissulega að fjölga og hefur eitthvað færst niður sumstaðar með stórám eða þar sem votlendi er að finna. En varpbúsvæði rjúpunnar er svo mikklu stærra og dreifðara að það er ekki hægt að kenna heiðagæsinni um fækunnina.Gisminn skrifaði:Sæll aftur Óskar við náum aldrei saman ég veit hver matar þig á upplýsingum og ég er engan vegin sammála þeim manni og hann hefur einmitt kosið að gera þetta að lífs starfi en helst ekki skila neinu út af því að það er alltaf of snemt að gefa út niðurstöður samanborið við 20 ár þá er of snemt vegna þess að þetta eru bara 2 stofnsveiflur og svo framvegis sem betur fer eru mikklar breytingar í veiðikortasjóð þannig að menn verða að faraa að skila niðurstöðum vilji menn áframhaldandi styrki en ekki þetta botnlausa sukk sem verið hefur. En Kornsúra eða ekki ! Heiðargæs er eins og bent er á og er óumdeilanlegt í mikilli sókn og færist neðar og neðar og eins og þú bendir á kannski einföldun að kenna henni einni um en getur í samhengi við fæðuöflun að hausti ráðið mikklu um afföll hvernig rjúpan sé í stakk búinn undir veturinn eins og þú bentir á kornsúra er síðsumarsfæða en kannski ekki sú eina né er hun sú eina fæðutegund hjá gæsini báðar í berjum og svo fr. En hvernig lítur dæmið út svona ?
Vor og sumar =Rányrkja af völdum Refa og Fálka sumstaðar máva ! Haust =Samkeppni um fæðu og fyrstu kuldaköst í kjölfarið. (12 dagar veiðar sem er bara brot í þessari heild en samt skal reynt að klína því á veiðimenn að þeir séu orsök hruns rjúpunar með veiðum og auka afföllun í formi stressálags) Vetur = stöðugar truflanir (stress) og veiðar af völdum refa sem eru nú áætlaðir að séu yfir 20.000 skal skrifa töluna líka tuttugu þúsund dýr.
Þá er dæmið ekki hægt að afskrifa með að segja að það sé einfaldað ekki satt ?
En ég er búin að koma mínu áliti að og læt þetta nægja.
Skotveiðar eru meira en bara brot af þessari heild en það er efni í annan þráð.
Ég vona að ég hafi ekki verið með mentahroka, ég hef ekki efni á honum. Veiðar koma talsvert við sögu, það mátti nokkuð glögglega sjá á rjúpnafriðunar árunum 2003/2004 og eftir því sem lengra líður frá þessum friðunarárum sést betur hversu afbrigðilegir 2003/2004 topparnir eru og núna hátt í 10 árum seinna sjást ekki aðrar slíkar sveiflur. En líkt og ég sagði við Þorstein þá er þetta skáskot frá efni þráðarinnar og líklega efni í aðra umræði. Ég biðst afsökunar á þessu "skáskoti"Veiðimeistari skrifaði:Já Óskar minn, þetta eru svona dæmigerð viðbrögð úr fuglafræðielítunni, mótmæla öllum nýjum kenningum hvað sem öllum trúverðugleika líður og trúa aðeins á heimatilbúin reiknilíkön og gera allt annað tortryggilegt í nafni fuglafræðanna.
Ég er orðin frekar leiður á þessum menntahroka sem viðgengst og reyndar tröllríður allri líffræði og náttúruverndarummræðu í dag þar sem veiðimönnum er kennt um allt smátt og stórt en grundvallar lögmál nattúrunnar látið liggja á milli huta, nefninlega það að viðgangur fugla og dýrastofna fer fyrst og fremst eftir fæðuframboði, samkeppni um fæðuna og aðstæðum til að afla hennar.
Veiðar eins og þær eru stundaðar á Íslandi í dag, koma þar hvergi við sögu, nema að því leiti að veitt er of lítið úr flestum stofnum á íslandi sem gerir það að verkum að of stórir stofnar eru um fæðuna sem í boði er. Þetta er það sem friðunarstefna hefur í hnotskurn fært okkur.
Spurt var hér að ofan hvað hefði orðið um gæsina sem verpti á því landssvæði sem fór undir lón Kárahnjúkavikjunar.
Því er auðsvarað, hún einfaldlega færði sig upp á lónsbakkan og hefur nær þrefaldast að tölu þar samkvæmt hreiðurtalningum náttúrufræðinga sem halda þeim upplýsingum að mestu fyrir sig, eða eru allavega ekki að útvarpa þeim á neinn hátt.
Enda gáfu þessir vísu menn sem allir eru í þessari ,,viðurkenndu" fuglafræðielítu sér það fyrir virkjun að virkjunin mundi ganga af gæsastofninum dauðum, annað hvort að þær mundu deyja úr sorg við að missa hreiðurstæðið sitt eða drukkna þegar hækkaði í lóninu, gat ég helst skilið.
Enginn var allavega rökstuðningurinn fyrir þessum hrakspám hjá þeim elítumönnum er þetta skvöldruðu i mín eyru.
Mér er það minnistætt þegar ég sagði við yfirfuglamanninn í elítunni að það væri aðeins einn galli við komandi Kárahnjúkavirkjun, hann væri sá að heiðagæsinni mundi með tilkomu lónsins fjölga til mikilla muna og væri þó yfrið nóg af henni fyrir, hún væri þegar búin að ganga það nærri gróðri á Vesturörfum að ekki væri á bætandi.
Ég benti þessum vísa manni einnig á það að með svona stóru lóni mundu verða til stærstu fellistöðvar heiðagæsa í heiminum og gæsin mundi fljótt flytja sig af ,,pollunum" á Eyjabökkum yfir á þetta stóra vatn.
Fuglaelítmaðurinn varð eins og álka í framan (það var nú eiginlega það eina sem gat minnt mig á að hann væri fuglafræðingur) og átti ekki til orð yfir fáfræði sveitamannsins og að hann skyldi voga ser að koma fram með svona barnalegar hugmyndir við fullorðinn fuglaelítumann.
Hvað um það, það sem ég sagði þarna um síðustu aldarmót er allt komið fram en fuglaelítumaðurinn þegir þunnu hljóði, þarf ekki einu sinni að massa út með Wisky kassann sem hann vildi veðja við mig um að mín kenning stæðist fráleitlega, en ég afþakkaði á þeim forsendum að amma sagði mér á sínum tíma að það væri ljótt að hafa fé út úr trúgjörnu fólki sem vissi ekki betur, vegna þess hvernig það væri gefið!
Svo ég komi aftur að kenningu Einars Har. sem var upphafið að þessum þræði, þá getur hún fyllilega staðist, það þíðir allavega lítið fyrir þig Óskar minn að bera á borð fyrir mig að þessi kenning standist engan vegin vegna þess að rjupan sé láglendisfugl en heiðagæsin hálendisfugl.
Í minni sveit nær heiðaæsavarpið langleiðina út að sjó, allavega út allan Jökuldal, langt niður fyrir öll hálendismörk og þar tekur grágæsavarpið við, alveg út á strönd Héraðsflóa.
Rjúpnavarp hef ég hins vegar litið séð eftir að niður fyrir hálendismörk kemur þar sem heiðagæsavarpinu sleppir, hins vegar verð ég var við töluvert varp rjúpu á hreindýraslóðinni sem ég fer mikið um, kannski meira en allir fuglaelítumenn til samans og hreindýraslóðin verður seint til láglendis talin.
Ég held að þér fari best Óskar minn að halda þig við kjötkatla veiðikortasjóðs og kíkja varlega undan pilsfaldi elítunnar, hvort sem hún er eins og álka eða fálki í framan.
Hnittin saga um álkuna, ég hef minni þekkingu á þessu málefni og kýs þegna ekki að tjá mig um það, enda ekki efni þráðarins.
Á yfirborðinu gæti kenningin hans Einars staðist, (hérna eiginlega gildir svarið sem ég gaf Bergþóri hérna fyrir ofan að mestu) þegar málið er skoðað betur að þá eru forsendurnar að mestu tilbúnar. Varpbúsvæði rjúpunnar að >mestu< á láglendi. Það þekkist hinsvegar alveg að rjúpur finnist með ungahópa við jökuljaðar, í grænum túnjöðrum, við sjó eða á hæstu fjöllum, en meginreglan er sú að varpbúsvæði þeirra er í lyngmóum á láglendi og lágheiðum. Jafnvel þótt að búsvæði þessara fugla skaris að þá eru ekki til fordæmi fyrir því að þeir séu í samkeppni (önnur tilbúin forsenda). Rjúpa borðar kornsúru að mestu síðasumars, á haustin þegar að hún fer í vetrarhaga til fjalla og í einhverjum mæli inn á hálendið þá skiptir hún yfir í aðra fæðutegund. Á þessum sama tíma er heiðagæsin að yfirgefa hálendið.
Það er ekki got að taka útbreiðslu fugla á einu svæði og gera samasem merki fyrir allt landið. Þótt að heiðagæsin sé komin niður á láglendið í jökuldal að þá er ekkert eða sáralítið að finna af heiðagæs á vestfjörðum, reykjanesi, hellisheiði, mosfellsheiði, melrakkasléttu o.fl. o.fl o.fl stöðum þar sem er mikið rjúpnavarp. En rjúpunni á þessum stöðum hefur fækkað á þessum stöðum alveg eins og annarsstaðar án þess að þar séu "heiðagæsir að éta kornsúruna frá henni". Þessi kenning hans Einars er patent lausn sem gengur ekki upp!
Ég skil ekki þetta innskot hjá þér með veiðikortasjóð. Eina tengingin sem ég hef veið veiðikortasjóð er að ég borga fyrir mitt veiðikort alveg eins og þú.
Kv.
Óskar Andri