Í framhaldi af nokkrum góðum þráðum, sem meðal annars Sveinn Aðalsteins stofnaði hérna um daginn um hversu flatt er flatt, þar sem hann notaði útreikninga fyrir "Point Blank Range" o.fl., ætla ég að gera tilraun til þess að rýna aðeins betur í fræðin og sjá hvað þau segja um ferla á lengri færum.
Það getur verið erfitt að sjá í gegnum þann mikla fjölda kalibera og kúlna sem í boði er til þess að átta sig á því hvað maður vil í raun og veru. Það eru líka nokkuð miklar pælingar sem maður þarf að leggjast í til þess að verða góð riffilskytta þegar færin lengjast.
Ég ætla að taka fyrir afmarkaðan þátt sem tengist því. Hér gefum við okkur að rifflarnir séu mjög svipaðir að getu hvað nákvæmni varðar og sleppum þeim þætti er tengist því hversu nákvæm caliber eru í eðli sínu, enda skiptir það mun minna máli á lengri færum, þar sem umhverfisþættir eru ráðandi.
Hvernig er hægt að bera saman getu kúlna og kalibera á löngum færum? Á bls. 44 í bókinni "Applied Ballistics for long-range shooting" fer Bryan Lits yfir þetta atriði. Þar er þetta kallað "Danger Space", ef við heimfærum það upp á íslenskuna þá gæti það t.d. útlagst sem "hættusvið".
Í megin atriðum virkar þetta þannig að við skilgreinum hvað skotmarkið er stórt og reiknum út hvað við höfum marga metra innan þessa hættusviðs, þ.e. hversu marga metra fyrir framan og aftan skotmarkið kúlan ferðast innan stærðarinnar á því.
Ég er með riffil í 6,5 x 47 sem ég er búinn að hraðamæla með nokkrum kúlum og ætla að byrja á því að fara yfir þær á 400, 600 og 800 metrum og svo skoðum við líka .204 Ruger, 7 STW og 338. Það sem maður þarf að hafa er BC, hlauphraði og ferilforrit. Skotmarkið er í öllum tilfellum miðað við 8 tommur, sem Sveinn minntist á að væri c.a. lungna/hjartasvæðið í hreindýri.
Þegar rýnt er í tölurnar þá má sjá að þegar færin lengjast þá má ekki vera mikil villa í mælingum eða hlauphraða til þess að vera kominn út fyrir þetta skotmark þegar færið er orðið 800 metrar.
Það sem kom mér samt mest á óvart var hvað .204 Ruger er ennþá duglegt á 400 metrum hvað hættusvið varðar, en vindrekið er að vísu talsvert mikið. Einnig finnst mér það mjög athyglisvert hvað 100 grs Scenar kúlan er dugleg út á langt færi, en hún virðist standa á pari við 130 grs Berger og 139 grs Scenar í mínum riffli alveg út á 800 metra ef við horfum til hættusviðsins. Þó hinar kljúfi vindinn aðeins betur, þá munar ekki svo miklu.
Rétt er þó að hafa í huga við þessar pælingar að fallið er auðveldast að reikna, en vindrekið er það sem setur menn yfirleitt útaf laginu.
T.d. er vindrekið á .204 Ruger orðið 1,4 metrar á 400 metrum á meðan það er u.þ.b. helmingur á 6,5 x 47.
Kannski hafa fleiri en ég gaman af þessum pælingum, maður verður að hafa eitthvað að gera í skammdeginu...
