Melrakkasetur, Ester og fundurinn
Posted: 25 Mar 2013 23:38
Þó nokkuð sé liðið frá refa-fundinum í Skotreyn, þá hefur enginn ritað hér um hvað nákvæmlega fór þar fram. Ég ætla því að setja hér inn eitthvað af því sem ég punktaði hjá mér.
Til að byrja með: Ég var (eins og líklega margir aðrir) búinn að hreinsa og brýna vígtennurnar fyrir fundinn, því ég er einn af þeim sem eru harðir á því að ref þurfi að fækka verulega.
Hins vegar þróaðist fundurinn á allt annan veg en ég hélt.
Ester var á fræðilegu nótunum, talaði um tegundir refa, tímgun og fleira í þeim dúr. Megnið af því var ég reyndar búinn að lesa um í bókinni hans Theódórs, Á refaslóðum.
Það sem var nýtt fyrir mér var skyldleiki Melrakkans (refsins) við aðra stofna á heimsskautasvæðinu. Of langt mál yrði að fara út í það en þess má geta að um 150 mórauðir refir eru eftir í Skandinavíu og það eru álíka margir fræðingar að stúdera þá. Hins vegar er það mikið af ref hér á landi að hann er ekki skilgreindur í útrýmingarhættu.
Það þykir mjög merkilegt hve gott samband hefur verið milli vísindamanna og veiðimanna hér á landi, reyndar talið alveg sérstakt og til fyrirmyndar. Veiðimenn hafa verið duglegir að senda refi til rannsókna og það sem eldri refaskyttur hafa haldið bókhald yfir í gegnum tíðina er talinn dýrmætur fjársjóður. Ester talaði af virðingu um þessa menn og vill greinilega halda góðum kontakt við veiðimenn, enda er það grundvöllur fyrir það sem hún er að vinna að. Sagði reyndar að það vantaði fleiri sýni af norðurlandi en vonaðist til að hægt yrði að bæta úr því.
Þegar rætt var um refarannsóknir kom merkilegt í ljós. Það sem maður hefur haldið að væri peninga-austur í Hornstranda-friðlandið, það er að fara í refakrufningu og fleira í þeim dúr. (Reyndar er til gríðarlegt magn upplýsinga vegna þess). Hins vegar hafa Hornstrandir lítið sem ekkert verið rannsakaðar. Farið var með gamla refaskyttu (minnir að hann hafi verið 92 ára) á svæðið árið 1992 og þannig voru grenin kortlögð. Sá gamli var um borð í bátnum og sagði nákvæmlega til um hvert átti að fara. Við þennan hól, þetta marga metra, í þessa átt og það skeikaði ekki um millimeter!!!
Veiðimenn hafa verið mikilvægir varðandi upplýsingar um svæðið.
Svo var eitt sumar að eitt greni var vaktað og atferli íbúanna skráð.
Ester og maður hennar hafa farið mikið um svæðið á sumrin í frítíma sínum.
Það virðist ekki vera um stórkostlegar rannsóknir á Hornstrandasvæðinu að ræða eins og maður hélt.
Svo kynnti hún fyrir okkur Melrakkasetrið. Það er staðsett á Súðavík, en ekki á Hornströndum. Hluti af safninu er helgaður veiðimönnum. Aðferðum, veiðitækjum og fleira í þeim dúr er gert skil og eins eru myndir af mörgum þessum gömlu kempum.
Auðvitað er saga refsins tíunduð og svo eru þarna nokkrir uppstoppaðir refir.
Ester hefur nánast fengið morðhótanir frá nokkrum náttúruverndarsinnum fyrir að vera með uppstoppaða refi til sýnis og sagði að þetta fólk væri yfirleitt mun vanstilltara en veiðimenn sem vildu ræða málin á kurteisum og fræðilegum nótum.
Ég segi fyrir mig að eftir þessa kynningu mun ég leggja leið mína AÐ Melrakkasetrinu, í stað þess að ég hefði lagt leið mína FRÁ því fyrir þennan fund.
Varðandi það að refir af Hornströndum færu á önnur svæði, þá sagði hún að rannsóknir bentu ekki til þess. Það er byggt á eyrnamaur sem finnst í refum í friðlandinu en ekki fundist annars staðar.
Hún sagðist hafa fengið styrk til að rannsaka magainnihald refa og þá sérstaklega fyndist henni fróðlegt að skoða það með tilliti til búsetu.
Mínar hugleiðingar eftir fundinn:
Mér finnst að Náttúrustofnun Íslands eigi að sjá um að veita fjármunum í krufningu refa. Ég get ekki séð að það sé í verkahring Veiðikortasjóðs. Mér finnst að Veiðikortasjóður eigi frekar að greiða veiðimönnum þóknun fyrir að koma refum til rannsókna. Ester talaði um mikilvægi þess að ganga vel frá því sem sent er til þeirra, t.d. merkja vel og með góðum upplýsingum, sett í plastpoka og fest við dýrið. Maðkaðir refir eru ekki hæfir til rannsókna!!!
Varðandi eyrnamaurinn. Það er verkefni fyrir Veiðikortasjóð. Skjóta ca. 5 refi á völdum svæðum í friðlandinu og meðhöndla þá eins og refi frá öðrum svæðum – og athuga svo mismuninn. Þetta segi ég vegna þess að eftir að lundi hefur verið aflífaður, þá fer lúsin af honum. Lundapysjur (kofur) eru ekki með lús.
Varðandi magainnihaldið – þá er það fróðlegt. Mætti t.d. gera á 5 ára fresti. Það er reyndar frekar fyrirsjáanlegt hvað er í maga þeirra refa sem leita í útborið æti – en þeim mun fróðlegra hjá hinum.
Með kveðju,
Lundakall
Til að byrja með: Ég var (eins og líklega margir aðrir) búinn að hreinsa og brýna vígtennurnar fyrir fundinn, því ég er einn af þeim sem eru harðir á því að ref þurfi að fækka verulega.
Hins vegar þróaðist fundurinn á allt annan veg en ég hélt.
Ester var á fræðilegu nótunum, talaði um tegundir refa, tímgun og fleira í þeim dúr. Megnið af því var ég reyndar búinn að lesa um í bókinni hans Theódórs, Á refaslóðum.
Það sem var nýtt fyrir mér var skyldleiki Melrakkans (refsins) við aðra stofna á heimsskautasvæðinu. Of langt mál yrði að fara út í það en þess má geta að um 150 mórauðir refir eru eftir í Skandinavíu og það eru álíka margir fræðingar að stúdera þá. Hins vegar er það mikið af ref hér á landi að hann er ekki skilgreindur í útrýmingarhættu.
Það þykir mjög merkilegt hve gott samband hefur verið milli vísindamanna og veiðimanna hér á landi, reyndar talið alveg sérstakt og til fyrirmyndar. Veiðimenn hafa verið duglegir að senda refi til rannsókna og það sem eldri refaskyttur hafa haldið bókhald yfir í gegnum tíðina er talinn dýrmætur fjársjóður. Ester talaði af virðingu um þessa menn og vill greinilega halda góðum kontakt við veiðimenn, enda er það grundvöllur fyrir það sem hún er að vinna að. Sagði reyndar að það vantaði fleiri sýni af norðurlandi en vonaðist til að hægt yrði að bæta úr því.
Þegar rætt var um refarannsóknir kom merkilegt í ljós. Það sem maður hefur haldið að væri peninga-austur í Hornstranda-friðlandið, það er að fara í refakrufningu og fleira í þeim dúr. (Reyndar er til gríðarlegt magn upplýsinga vegna þess). Hins vegar hafa Hornstrandir lítið sem ekkert verið rannsakaðar. Farið var með gamla refaskyttu (minnir að hann hafi verið 92 ára) á svæðið árið 1992 og þannig voru grenin kortlögð. Sá gamli var um borð í bátnum og sagði nákvæmlega til um hvert átti að fara. Við þennan hól, þetta marga metra, í þessa átt og það skeikaði ekki um millimeter!!!
Veiðimenn hafa verið mikilvægir varðandi upplýsingar um svæðið.
Svo var eitt sumar að eitt greni var vaktað og atferli íbúanna skráð.
Ester og maður hennar hafa farið mikið um svæðið á sumrin í frítíma sínum.
Það virðist ekki vera um stórkostlegar rannsóknir á Hornstrandasvæðinu að ræða eins og maður hélt.
Svo kynnti hún fyrir okkur Melrakkasetrið. Það er staðsett á Súðavík, en ekki á Hornströndum. Hluti af safninu er helgaður veiðimönnum. Aðferðum, veiðitækjum og fleira í þeim dúr er gert skil og eins eru myndir af mörgum þessum gömlu kempum.
Auðvitað er saga refsins tíunduð og svo eru þarna nokkrir uppstoppaðir refir.
Ester hefur nánast fengið morðhótanir frá nokkrum náttúruverndarsinnum fyrir að vera með uppstoppaða refi til sýnis og sagði að þetta fólk væri yfirleitt mun vanstilltara en veiðimenn sem vildu ræða málin á kurteisum og fræðilegum nótum.
Ég segi fyrir mig að eftir þessa kynningu mun ég leggja leið mína AÐ Melrakkasetrinu, í stað þess að ég hefði lagt leið mína FRÁ því fyrir þennan fund.
Varðandi það að refir af Hornströndum færu á önnur svæði, þá sagði hún að rannsóknir bentu ekki til þess. Það er byggt á eyrnamaur sem finnst í refum í friðlandinu en ekki fundist annars staðar.
Hún sagðist hafa fengið styrk til að rannsaka magainnihald refa og þá sérstaklega fyndist henni fróðlegt að skoða það með tilliti til búsetu.
Mínar hugleiðingar eftir fundinn:
Mér finnst að Náttúrustofnun Íslands eigi að sjá um að veita fjármunum í krufningu refa. Ég get ekki séð að það sé í verkahring Veiðikortasjóðs. Mér finnst að Veiðikortasjóður eigi frekar að greiða veiðimönnum þóknun fyrir að koma refum til rannsókna. Ester talaði um mikilvægi þess að ganga vel frá því sem sent er til þeirra, t.d. merkja vel og með góðum upplýsingum, sett í plastpoka og fest við dýrið. Maðkaðir refir eru ekki hæfir til rannsókna!!!
Varðandi eyrnamaurinn. Það er verkefni fyrir Veiðikortasjóð. Skjóta ca. 5 refi á völdum svæðum í friðlandinu og meðhöndla þá eins og refi frá öðrum svæðum – og athuga svo mismuninn. Þetta segi ég vegna þess að eftir að lundi hefur verið aflífaður, þá fer lúsin af honum. Lundapysjur (kofur) eru ekki með lús.
Varðandi magainnihaldið – þá er það fróðlegt. Mætti t.d. gera á 5 ára fresti. Það er reyndar frekar fyrirsjáanlegt hvað er í maga þeirra refa sem leita í útborið æti – en þeim mun fróðlegra hjá hinum.
Með kveðju,
Lundakall