Helsingjaumræðan
Posted: 10 May 2012 18:24
Nokkur umræða hefur orðið í þjóðfélaginu varðandi urmul helsingja á túnum á norðanverðu landinu og hvort leyfa eigi veiðar á honum þegar hann hefur viðdvöl á landinu á leið til Grænlands á varpstöðvarnar.
Ég ætla svo sem ekki að úttala mig um hvort leyfa eigi vorveiðar á gæsfuglum. Engu að síður eru gæsfuglar að valda miklu tjóni á túnum og ökrum og spurning um hvernig helst á að verjast því.
Það er mjög slæmt að hafa þúsundir helsingja í túnunum þegar gróðurinn er að lifna og þeir klippa allan nýgræðing niður við rót, þann sem þeir á annað borð rífa ekki upp með rótinni.
Túnin eru viðkvæmust einmitt á vorin, þegar gæsir og nú helsingjar eins og fram hefur komið í fréttum, flykkjast í þúsundum inn á túnin og bíta þau og róta í flögum.
Túnin eru ekki nærri eins viðkvæm eftir slátt á sumrin þegar gæsirnar fara að koma þangað eftir sáratímann til að fita sig fyrir flugið úr landi, þá er líka hægt að verjast þeim betur sem og er gert með veiðunum, þá er ágætur kostur að leyfa veiðmönnum að skjóta gæsir á túnunum til að minnka ágang þeirra.
Þetta er ekki hægt á vorin þegar túnin eru viðkvæmust vegna veiðbanns gæsfugla á þeim tíma.
Ég talaði við gildan bónda í Skagafirði ,,hinn mikla hvíta héraðshöfðingja", hann sagði mér að helsingjarnir væru þúsundum saman í byggakrinum sem hann var nýbúinn að sá til og hafði nokkrar áhyggjur af afdrifum þeirrar ræktunar, sem er skiljanlegt í meira lagi.
Það mundi hjálpa þeim sem erja landið ef leyft væri að skjóta á gæsfugla sem flykkjast í tún og akra og eta þar allt sem tönn (goggur) á festir jafnóðum og það vex upp úr foldinni.
Ég er ekki að tala um paraðar gæsir í þeim efnum, heldur þessa hópa geldfugla sem flykkjast á túnin þúsundum saman á vorin, mér finnst allt i lagi að skjóta á geldfuglinn, hann er ekki að fjölga veiðifuglum á næsta veiðitíma og mér finnst allt í lagi að taka forskot á sæluna hvað varðar veiðar á þeim.
Síðan er hægt að leyfa aðeins veiðar með stærri rifflum á þessum tíma til að auka fælingamátt þessarra veiða, banna haglabyssur sem hægt er að stráfella með ef ber vel í veiði og litla riffla.
Varpgæsirnar er auðvelt að þekkja úr, þær eru paraðar, ætíð tvær og tvær saman og ekki í stórum hópum, síðan setjast þær upp á varpsvæðin fljótlega eftir komuna til landsins og eru ekki eins mikið að þvælast á ræktarlöndum eins og geldfuglinn sem er þar í stórum hópum oft fram á sumar.
Ég ætla svo sem ekki að úttala mig um hvort leyfa eigi vorveiðar á gæsfuglum. Engu að síður eru gæsfuglar að valda miklu tjóni á túnum og ökrum og spurning um hvernig helst á að verjast því.
Það er mjög slæmt að hafa þúsundir helsingja í túnunum þegar gróðurinn er að lifna og þeir klippa allan nýgræðing niður við rót, þann sem þeir á annað borð rífa ekki upp með rótinni.
Túnin eru viðkvæmust einmitt á vorin, þegar gæsir og nú helsingjar eins og fram hefur komið í fréttum, flykkjast í þúsundum inn á túnin og bíta þau og róta í flögum.
Túnin eru ekki nærri eins viðkvæm eftir slátt á sumrin þegar gæsirnar fara að koma þangað eftir sáratímann til að fita sig fyrir flugið úr landi, þá er líka hægt að verjast þeim betur sem og er gert með veiðunum, þá er ágætur kostur að leyfa veiðmönnum að skjóta gæsir á túnunum til að minnka ágang þeirra.
Þetta er ekki hægt á vorin þegar túnin eru viðkvæmust vegna veiðbanns gæsfugla á þeim tíma.
Ég talaði við gildan bónda í Skagafirði ,,hinn mikla hvíta héraðshöfðingja", hann sagði mér að helsingjarnir væru þúsundum saman í byggakrinum sem hann var nýbúinn að sá til og hafði nokkrar áhyggjur af afdrifum þeirrar ræktunar, sem er skiljanlegt í meira lagi.
Það mundi hjálpa þeim sem erja landið ef leyft væri að skjóta á gæsfugla sem flykkjast í tún og akra og eta þar allt sem tönn (goggur) á festir jafnóðum og það vex upp úr foldinni.
Ég er ekki að tala um paraðar gæsir í þeim efnum, heldur þessa hópa geldfugla sem flykkjast á túnin þúsundum saman á vorin, mér finnst allt i lagi að skjóta á geldfuglinn, hann er ekki að fjölga veiðifuglum á næsta veiðitíma og mér finnst allt í lagi að taka forskot á sæluna hvað varðar veiðar á þeim.
Síðan er hægt að leyfa aðeins veiðar með stærri rifflum á þessum tíma til að auka fælingamátt þessarra veiða, banna haglabyssur sem hægt er að stráfella með ef ber vel í veiði og litla riffla.
Varpgæsirnar er auðvelt að þekkja úr, þær eru paraðar, ætíð tvær og tvær saman og ekki í stórum hópum, síðan setjast þær upp á varpsvæðin fljótlega eftir komuna til landsins og eru ekki eins mikið að þvælast á ræktarlöndum eins og geldfuglinn sem er þar í stórum hópum oft fram á sumar.