
Mikil kosningalygt en er það ekki bara góður fnikur!

http://bondi.is/lisalib/getfile.aspx?itemid=6503
Aftur á blaðsíðu 21.
Einhvernvegin treysti ég Umhverfisstofnun illa fyrir málaflokknum 25 í umsýslu og 5 í eftirlit

Stjórnvöld hafa ákveðið að
árið 2013 verði lagðar þrjátíu
milljónir króna til refaveiða. Í
kjölfar efnahags hrunsins voru
slíkar greiðslur úr ríkissjóði
felldar niður, en nú liggur
fyrir ákvörðun Alþingis um
að fjár munir verði lagðir til
mál efnisins að nýju. Ráðstöfun
fjárins er í höndum Umhverfisstofnunar,
sem gerir samninga
við sveitar félög til þriggja ára í
senn um endur greiðslur vegna
refa veiða. Þessir samningar
byggja á áætlun sveitarfélaganna
um framkvæmd
veiðanna.
Um er að ræða verulega
opinbera fjármuni sem mikilvægt
er að ráðstafað verði á markvissan
hátt.
Refurinn er eina upprunalega
landspendýrið í Íslandi. Hann
er talinn hafa numið hér land
á síðustu ísöld, löngu áður
en menn settust að í landinu.
Önnur landspendýr hafa borist
hingað síðar af mannavöldum,
viljandi eða óviljandi. Refurinn
er því einstakur og órjúfanlega
tengdur íslenskri náttúru. Í
stærra samhengi er íslenski
refurinn jafnframt sérstakur
vegna langvarandi einangrunar
frá öðrum refastofnum.
Talið er að refir hafi verið
veiddir frá upphafi byggðar í
landinu og eru sérstök ákvæði
um veiðar á þeim bæði í Grágás
og Jónsbók. Þar kemur fram að
refurinn var veiddur vegna skaða
sem hann olli í landbúnaði en
einnig til að ná í feldinn. Allt fram
á síðustu öld voru refir fyrst og
fremst veiddir vegna hagsmuna
sauðfjárræktar, en með breyttum
búskaparháttum hefur dregið
mikið úr tjóni á búfé af völdum
refa. Refir hafa einnig mikil
áhrif á æðarfugl og geta valdið
tjóni í æðarvörpum. Áhrifin geta
þó bæði verið til góðs og ills á
nýtingu æðardúns því æðarfugl
bregst jafnan við refum með því
að þétta varp sitt á stöðum þar
sem hann kemst síður að sem
getur auðveldað söfnun dúns.
Refir geta þó vissulega einnig
valdið fjárhagslegum skaða ef
þeir komast í æðarvörp.
Refir hafa verið hér um
þúsundir ára og fuglalífið því
þróast og aðlagast sambýlinu við
hann og hann því. Refir hafa því
að öllum líkindum haft mótandi
áhrif á fuglalíf í landinu. Þau
áhrif þurfa ekki að hafa verið
slæm, enda eru rándýr víða
mikilvæg fyrir viðhald vistkerfa
og líffræðilega fjölbreytni. Við
ákveðnar manngerðar aðstæður
getur stofn rándýrs þó orðið
stærri en þau mörk sem náttúran
myndi setja honum og getur þá
verið nauðsynlegt að grípa til
aðgerða til verndunar lífríkisins.
Allnokkur sjónarmið þarf að
yfirvega við ákvarðanir um veiðar
á ref og ráðstöfun fjár til þess,
þ.e. hagsmunir sauðfjárræktar,
æðarræktar og náttúru verndar.
Skipulag veiðanna þarf að hafa
þessi sjónarmið að leiðarljósi,
vega þau og meta, og beina
aðgerðum til þeirra svæða sem
við á.
Einstakar og mikilvægar
rannsóknir Páls Hersteinssonar
prófessors á íslenska refnum
eru vonandi komnar í farsælan
framtíðarfarveg eftir sviplegt
fráfall hans. Stefnt er að því
að fjármunir til að halda
áfram refarannsóknum hans
og gagnasöfnun færist til
Náttúrufræði stofnunar Íslands
og Melrakka setursins á Súðavík.
Nauðsynlegt er að halda áfram
rannsóknum og uppbyggingu
þekkingar á vistfræði refastofnsins
í landinu til að skilja
sem best bæði ástand hans og
áhrif. Traustar rannsóknir eru
undirstaða markvissrar stjórnunar
veiða.
Mikilvægt er að þetta
tækifæri verði notað til að bæta
fyrirkomu lag og sam ræma markmið
refaveiða. Samningar sem
verða gerðir við sveitar félög um
veiðarnar verða ágætur vettvangur
til að ná þeirri samræmingu. Þar
á að leggja fram skýra áætlun
sveitarfélagsins um hvernig
veiðunum er ætlað að lágmarka
tjónið sem refurinn veldur í
umdæmi sveitarfélagsins.
Ég vænti þess að fyrirkomulag
refaveiða verði með þessu móti
sett í skynsamlegan farveg í góðu
samstarfi bænda, sveitarfélaga og
Umhverfisstofnunar.
Svandís Svarsdóttir,
umhverfis-